Dit project beoogt het creëren van een specifieke font (bruikbaar in tekstverwerkers zoals WORD^® van Microsoft) met karakters zoals die verschijnen op munten uit onze gewesten vanaf de eerste muntslag tot aan de renaissance.  De letters op de munten van de Kelten, de Merovingers en de Karolingers leunden nog dicht aan bij Latijnse karakters, hoewel ze doorgaans veel minder verfijnd zijn gegraveerd, al dan niet met schreef (sérif), en soms met bolletjes in de letters; ze evolueerden nadien naar meer ronde karakters, hoewel er ook meer massieve karakters worden gebruikt; vanaf de 16de eeuw werden dan weer bijna uitsluitend Latijnse hoofdletters met schreef gebruikt, maar hiervoor zijn er reeds voldoende fonts beschikbaar.

VERANTWOORDING  VAN  HET  PROJECT

Op het Internet (zie vb. www.eaglefonts.com, www.fontyukle.com) worden meerdere tienduizenden verschillende fonts gratis aangeboden, waarop de ontwerpers geen auteursrechten laten gelden; anders gezegd, kunnen deze dus vrij worden gebruikt.  Daarnaast worden ook meerdere duizenden fonts aangeboden tegen betaling (zie vb. www.fontpool.com, www.linotype.com) of die enkel voor niet-commerciële doeleinden mogen worden gebruikt.  Hoewel een aantal van de (gratis of te betalen) fonts op het Internet de vermelding « middeleeuws » dragen, kon er geen enkele worden gevonden die een getrouwe weergave biedt van de karakters zoals die verschijnen op de vroegste tot laat-middeleeuwse munten uit onze gewesten.

Anderzijds gebruikten vele numismatische publicaties uit de 19de eeuw (waaronder de RBN) een set van (loden) letters waarvan de vorm nauw aansloot bij de letters zoals die werden gegraveerd op de munten vanaf de 11de tot en met de 15de eeuw; deze set is de dag van vandaag eigenlijk niet meer bruikbaar.  De huidige informatie- en communicatietechnologieën laten echter toe om – met een minimum aan kosten – zelf een font te creëren, meer bepaald door gebruik te maken van een aantal software-pakketten waarvan de meeste overigens gratis van het Internet kunnen worden afgeladen.  Eén en ander heeft geleid tot het concipiëren van een project voor het creëren van een specifieke font, die we Numismatica Medievalis noemen; de bedoeling is om deze font, eens hij is gefinaliseerd, gratis ter beschikking te stellen van numismaten die publicaties voorbereiden m.b.t. middeleeuwse munten.

Hierbij bestaan er verschillende methodes om een karakter (letter, cijfer, muntmeesterteken, interpunctieteken, enz.) in het font-bestand van Numismatica Medievalis te integreren :

• er kan worden vertrokken van beeldbestanden van de karakters (vb. een scan van een karakter of een tekst in pdf-formaat); een dergelijk beeldbestand kan met behulp van een aangepast programma ingevoegd worden op een plaats naar keuze in het font-bestand van Numismatica Medievalis (klik hier voor een voorbeeld)
• er kan worden vertrokken van bestaande fonts (mits die vrij zijn van auteursrechten), waarvan één of meerdere karakters kunnen worden gekopieerd naar het font-bestand van Numismatica Medievalis; dit kan ofwel rechtstreeks (indien de grootte van de karakters uit deze fonts overeenstemt met die van Numismatica Medievalis, maar dit is niet altijd het geval), ofwel door de karakters eerst uit de bestaande font te « plukken » onder de vorm van beeldbestanden ( klik hier voor een voorbeeld), en deze dan – na aanpassing van de grootte (klik hier voor een voorbeeld) – te laden in het font-bestand van Numismatica Medievalis, zoals hiervoor beschreven
• er kan worden vertrokken van foto’s van munten, waarbij eerst de gewenste letter op (kalk)papier wordt overgetekend, en van deze tekening dan een beeldbestand wordt gegenereerd
• last but not least is het natuurlijk ook mogelijk de karakters zelf te creëren met een speciaal tekenprogramma (klik hier voor een voorbeeld); dit programma laat trouwens ook toe om de vorm van karakters die via één van de voorvermelde methodes zijn opgenomen in het font-bestand van Numismatica Medievalis, naar believen aan te passen.

STAND  VAN  ZAKEN

Karakters werden toentertijd manueel gecreëerd (hetzij rechtstreeks gesneden in de stempel, hetzij via ponsoenen die met de hand werden gemaakt).  Bijgevolg is het aantal types en varianten schier onbeperkt, en in het font-bestand van Numismatica Medievalis zijn momenteel reeds een 900-tal tekens opgenomen voor de 26 letters van het alfabet, een 50-tal verschillende varianten voor elk van de cijfers 0 tot en met 9, en een 600-tal andere tekens, hetzij in het totaal zo’n 2.000 tekens.  In de hierna volgende lijst staan tekens die rechtstreeks via het klavier kunnen worden ingegeven (als hoofdletter of als kleine letter) op een blauwe achtergrond; deze die via de optie Invoegen symbool van Word in een tekst kunnen worden ingevoegd, staan op een rode achtergrond.  Hun plaats in het bestand is eveneens aangegeven (in hexadecimale code).

GEVRAAGDE  MEDEWERKING